|
|
| خط ۲۳: |
خط ۲۳: |
| | | |
| ==مبانی معرفت‌شناسی [[فمینیست|فمینیستی]]== | | ==مبانی معرفت‌شناسی [[فمینیست|فمینیستی]]== |
| پنج مبنا، كه تقریبا از مبانی مهم معرفت‌شناسی عصر نوین است، به نحو عمده‌ای در معرفت‌شناسی‌های [[فمینیست|فمینیستی]] دخالت دارد. این پنج مبنا عبارتند از:
| |
|
| |
| # توجه به جایگاه سوژه در امر شناخت
| |
|
| |
| بیشتر ادعای [[فمینیسم|فمینیست‌ها]] بر سر این است كه [[زنان]] هم می‌توانند به عنوان سوژه قرار گیرند و جهان را از دریچه نگاه خودشان به تصویر بكشند. در واقع، ادعاهای دیگر [[فمینیسم|فمینیست‌ها]] پس از قرار گرفتن [[زن]] در مقام سوژه مطرح می‌گردد؛ مانند اینكه شناخت [[زنان]] تنها شناخت مؤثر و صواب است؛ نگاه [[زنان]] از فرایندی پیچیده تبعیت می‌كند كه فراچنگ فهم [[مردان]] قرار نمی‌گیرد؛ یا [[زنان]] نگاهی متفاوت از [[مردان]] دارند. همه اینها ادعاهایی پسینی هست.
| |
|
| |
| # تفكیك دكارت بین سوژه و ابژه
| |
|
| |
| دكارت با تقسیمی كه بین موضوع شناسایی و متعلّق شناسایی انجام داد، عملاً دست به تفكیك عالم بر اساس نوعی دوگانه‌انگاری زد. از آن به بعد، روبه‌روی هم دیدن اشیا به صورت روشی برای شناخت اعتبار پیدا كرد. پدید آمدن نظام دوگانه‌انگاری درباره جهان این‌گونه است كه اشیای جهان اغلب به دو نوع مقوله رو در روی هم تقسیم می‌شوند: فرهنگ / طبیعت، [[مرد]] / [[زن]]، روح / بدن، عقلانی / غیرعقلانی، سوژه / ابژه، عقل / احساسات، و خوب / بدند؛ به این معنا كه در مرتبه بعد از سوژه بودن [[زن]] مطرح می‌شوند.
| |
|
| |
| # عقل دكارتی
| |
|
| |
| در سرتاسر فلسفه دكارت، عقل با حوزه اندیشه ناب، كه بنیاد علم بر آن است و با استدلال منطقی، كه بنیان روش اوست، پیوندهای خاصی پیدا می‌كند. وی خط فارق روشنی بین شرایط غایی حقیقت‌جویی و امور خارجی زندگی گذاشت، تمایزهای موجود بین نقش [[مرد]] و [[زن]] را تشدید كرد و راه را بر اندیشه اختلاف آگاهی [[مرد]] و [[زن]] گشود، ما وجود نظریه مؤثر و فراگیر ذهن را، كه زمینه‌ساز تعبیری قوی از تقسیم كار فكری از حیث [[جنسيت|جنسیت]] است، مدیون دكارت هستیم.
| |
|
| |
| # ذات‌گرایی
| |
|
| |
| مدرنیست‌ها معتقد بودند: یك ذات ورای نمودهای ظاهری رفتاری وجود دارد. به بیان دیگر، فاعلی پس رفتارها قرار گرفته است و ما می‌توانیم رفتارهارا به آن نسبت دهیم. در حقیقت، [[زن]] نمود چیزهایی است كه از سوی جامعه بر او تحمیل می‌شود؛ مانند اینكه [[زن]]، [[مرد]] نیست؛ [[زن]] مادر، ابژه [[جنسی]]، روسپی یا پاك‌دامن است.
| |
|
| |
| #واقعیت ثابت
| |
|
| |
| مدرنیست‌ها اعتقاد دارند كه واقعیت دارای یك ساختار یا طبیعت عینی است كه مستقل و غیرقابل تأثیر از ادراكات انسان‌هاست. این ساختار یا طبیعت عینی قابل دست‌رسی برای ادراك و شناخت بشر است. توانایی عمده برای به دست آوردن آن شناخت، كار عقل است. قابلیت‌های عقلی برای همه انسان‌ها یكسان و فراتر از نژاد، طبقه و [[جنسيت|جنسیت]] است.
| |
|
| |
|
| ==انواع شناخت‌ها و نحوه تأثیر [[جنسيت|جنسیت]] در آنها== | | ==انواع شناخت‌ها و نحوه تأثیر [[جنسيت|جنسیت]] در آنها== |