commons gender wiki:Featured articles/2024/32
انواع بدن؛ تیپبندی بدن زنان و مردان از منظر علوم مختلف.پژوهشگران با رویکردهای مختلف جامعهشناختی، کلامی و پزشکی، بدن را با ملاکهای مختلف به انواع متفاوتی مثل بدنهای رام، خودسر، عرفی، بازیگر، فریبنده، معترض، جنگنده، رقصنده، مستور، بیپرده، قهرمان، قربانی، مادی، مثالی، ساعت شنی و مثلث معکوس تقسیم کردهاند. هر یک از تیپبندیهای مذکور تحلیلهای متنوعی بهدنبال دارد. جامعهشناسان در پاسخ به این مسئله که کنشگر در مدیریت بدن خود فعال است یا منفعل، نظریههای مختلفی مطرح کردهاند. دستهای از نظریههای جامعهشناسی بدن، کنشگر را آگاه و فعال شمرده و او را در مدیریت بدن دارای اختیار میشمارند و دستهای دیگر، کنشگر را منفعل و تحت هژمونی فرهنگی تلقی میکنند؛ اما در هر دو رویکرد، بدن امری تغییرپذیر قابل برنامهریزی و بازاندیشی انتقادی و بهطور کلی پروژهای ناتمام تلقی میشود. به باور میشل فوكو، بدنهای فیزیكی همیشه و همه جا، بدنهای اجتماعی هستند. از منظر وی بدن در عصر كلاسیك، بهمنزله ابژه و آماج قدرت است. بدنی كه دستكاری و مدیریت میشود؛ ساخته میشود؛ تربیت و رام میشود؛ بدنی كه اطاعت میكند؛ پاسخ میدهد؛ مهارت مییابد یا نیروهایش افزایش مییابد و واسطهای برای اعمال قدرت است. بدن از حیث معنای نمادین به بدنهای عرفی، بازیگر و فریبنده تقسیم میشود. در مقایسه کلی بدنهای عرفی بیشتر بر حفظ و معرفی هویت جمعی تاکید دارند، اما بدنهای بازیگر سرمایهای اجتماعی تلقی میشوند که با ارتقای آن میتوان به منافع بیشتری در مبادلههای اجتماعی دست یافت. برخی پژوهشگران بر این باور هستند که گفتمان تَن زنانه در ایران، تابع نظر دستگاه سیاسی بوده و نظم نمادین هر دوره در لوای تَنانگی تعریف شده است. بدن از حیث انتخاب به تن مادرانه و تن ماهرانه تقسیم شده و بر اساس آن، تلاشهای زنانه برای رهایی از سوژگی و رسیدن به ابژگی، به پنج مرحله: تن معترض قجری، تن جنگجوی مشروطه، تن بیپرده رضاشاهی، تن رقصنده اروپایی پهلوی دوم و تن در پرده اسلامی تقسیم میشود.
دیگر مقالات منتخب: سقط جنین – ورزش بانوان – جامعه شناسی بدن